Khi bước vào thế giới thiết kế trang sức chúng ta thường dễ choáng ngợp bởi lượng kiến thức mênh mông đến từ các hạng mục như: Vẽ thiết kế, các khâu in 3D, chế tác, làm nguội, hiểu các loại vàng bạc kim loại cho trang sức, xi mạ, đá quý, ngọc … Quá nhiều thứ luôn. Tuy nhiên, các bạn phải thật sự bình tĩnh và đi từ từ từng bước. Không ai có thể biết hết hoặc thực thi toàn bộ các hạng mục đâu ạ. Các bạn chỉ cần hiểu quy trình của ngành công nghiệp trang sức và chọn cho mình 1 hướng để đi là đủ. Vẽ thiết kế là một hướng đi rồi đó các bạn. Và để vẽ thiết kế thì kiến thức về đá là cực kỳ quan trọng.
Trong bài viết này tôi sẽ chia sẻ các bạn về thế giới đá, đá quý, ngọc để làm trang sức 1 cách khái quát để các bạn có sườn bài mà tìm hiểu chi tiết. Dĩ nhiên trên website này tôi cũng sẽ chia sẻ chi tiết từng loại cụ thể. Các bạn cứ từ từ tìm hiểu nhen.
Đá quý
Đá quý là các loại đá tự nhiên đẹp, quý, hiếm và có độ cứng cao khó chầy xước khi sử dụng. Nó đạt được các tiêu chí sau thì sẽ được xếp vào hạng đá quý:
- Đẹp: trong cái đẹp người ta dùng 5 đặc tính để xác định: Màu sắc (color), độ trong suốt (transparetncy), độ bóng (Luster), độ lấp lánh (brilliance), độ tán sắc (diroersion hay còn gọi là lửa).
- Bền: Bao gồm độ cứng (thang đo moh’s từ 7 trở lên) và dai.
- Hiếm: Ít gặp trong tự nhiên.
Dựa vào các tính chất vật lý và hiện trạng khai thác, sử dụng thì người ta chia ra làm 2 loại.
– Đá quý: Kim Cương, Ruby, Sapphire, Emerald.
– Đá bán quý: Tất cả các đá còn lại.
Tuy nhiên, thực tế chúng ta sẽ tự xếp hạng và danh mục đá quý sẽ nhiều hơn như phân loại trên. Thí dụ như phỉ thuý, spinel, beryl, mã não, ngọc trai … cũng đều gọi là đá quý vì ở phẩm chất cao chúng đều rất mắc tiền và hiếm.
Đá phong thuỷ
Yếu tố phong thuỷ của đá quý và đá phong thuỷ là 2 khái niệm khác nhau. Yếu tố phong thuỷ của đá quý thường liên quan tới màu sắc và áp dụng chung cho tất cả bao gồm kim cương. Ví dụ như đá ruby màu đỏ thì hợp với mạng gì, cung gì. Trả lời cho ví dụ trên thì ruby sẽ phù hợp với người mạng hoả, thổ và các bạn có thuộc cung Bạch Dương và Thần Nông. Đá phong thuỷ là các loại đá được dùng cho phong thuỷ như trấn yểm, hút tài lộc, thanh tẩy, chữa bệnh. Dĩ nhiên là hầu hết các loại đá đều dùng cho phong thuỷ được nhưng thường thì trên thị trường người ta sẽ bán các mặt hàng giá bình dân để mọi người có thể tiếp cận được.
Đá phong thuỷ là các đá có năng lượng cao, phổ biến. Ví dụ như thạch anh, mã não, cẩm thạch. Đá phong thuỷ bao gồm trang sức làm từ đá phong thuỷ, các linh vật, các vật dụng, tinh thể thô … Ngày xưa người ta dùng đá phong thuỷ chủ yếu là các tượng làm từ đá cẩm thạch. Bây giờ thạch anh tím, hồng đang rất thịnh hành.
Những năm gần đây phong trào khai mở luân xa du nhập vào Việt Nam nên rất nhiều người đã dùng đá phong thuỷ để tập.
Các loại đá dùng để khai mở luân xa:
- Thạch anh: tím, hồng, vàng, trắng.
- Obsidian.
- Apatite.
- Sodalite.
- Carnelian.
- Jasper.
- Howlite.
- Bloodstone.
Đá xử lý
Là các loại đá thiên nhiên nhưng có nhiều lỗi (bệnh hay còn gọi là bao thể). Để tăng giá trị lên khi bán cho khách. Người ta đã tìm nhiều cách để qua mắt khách hàng hoặc bán được giá cao hơn. Nếu là đá xử lý khi bán có nói với khách hàng và bán với giá đúng thì việc này là bình thường các bạn nhé. Nó chỉ bất bình thường khi lừa dối nói đá xử lý là tự nhiên 100%.
Các phương pháp xử lý đá quý: Tẩm dầu hoặc nhựa, phủ (giống với công nghệ xi mạ, bắn cát), tẩy ( ví dụ người hay dùng dung dịch acenol để tẩy thạch anh), nhuộm, tiêm nhập, glass filling, nhiệt và khuyêch tán.
Đá quý nhân tạo
Là đá không tự nhiên. Nó được tạo ra trong phòng thí nghiệm hoặc công xưởng mà người ta gọi là nuôi. Người ta đã dùng các công thức hoá học tương tự và dùng nhiệt độ cùng áp suất thích hợp để tạo ra đá quý nhân tạo. Có 4 phương pháp cơ bản để tạo ra đá quý nhân tạo: đốt chảy ở nhiệt độ cao, phương pháp kéo, dùng chất hạ nhiệt và thuỷ nhiệt.
Các bạn đừng nhầm lẫn đá quý nhân tạo và đá giả nhen. Đá quý nhân tạo là các đá được tổng hợp theo đúng công thức hoá học với đá gốc, cho ra chất lượng, độ cứng và trọng lượng tương đương. Tuy nhiên giá trị sẽ thấp hơn khoảng 10 lần. Còn đá giả cũng là đá nhân tạo nhưng được chế tạo bằng các nguyên vật liệu giá rẻ để cho ra sản phẩm “hao hao” mà thôi. Và đương nhiên đá giả rẻ hơn rất rất nhiều và chúng không có giá trị gì cả với người chơi đá quý.
Đá quý nhân tạo cũng được chia làm 2 loại: Đá quý nhân tạo được tạo ra từ phiên bản gốc và đá quý dùng để thay thế cho 1 loại đá quý khác ví dụ như CZ (Cubic Zirconia) được dùng thay thế cho kim cương mà vẫn lấp lánh mà chúng ta thường thấy ở các trang sức bình dân.
Học đá như thế nào cho hợp lý?
Ở phía trên chúng ta biết đến khái niệm đá quý trang sức và đá phong thuỷ (trang sức và không phải là trang sức). Trái đất chúng ta có hơn 3000 khoáng vật và có khoảng 100 khoáng vật dùng làm trang sức, mỹ nghệ, chữa bệnh, phong thuỷ. Nếu tính cả nhân tạo nữa thì rất nhiều đó. Vậy nên khi bạn muốn trở thành nhà thiết kế thì nên tập trung vào các loại đá như sau để không bị nản nhé. Sau đó các bạn từ từ mở rộng ra:
- Kim cương
- Ruby
- Saphire
- Spinel
- Tourmaline
- Garnet
- Aquamarine
- Topaz
- Thạch anh
- Mã não
- Cẩm thạch
- Ngọc Trai
Đá nhân tạo các bạn quan tâm tới 2 loại đá này cực kỳ hay sử dụng cho trang sức đó là CZ và Moissanite.
Ở 12 loại đá tự nhiên trên các bạn lưu ý chúng cũng có nhiều màu sắc khác nhau. Các bạn tìm hiểu kỹ các dải màu của chúng để trò chuyện với khách hàng và đưa vào bản thiết kế hợp lý hơn. Chúc các bạn thành công.
